Urlop wychowawczy a urlop wypoczynkowy – wszystko, co powinieneś o tym wiedzieć

Pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przysługują pewne prawa, w tym także do urlopu. Zarówno urlop wychowawczy, jak i wypoczynkowy należy się, kiedy pracownik przepracował minimum pół roku. Często rodzice decydują się na wykorzystanie obu urlopów nieprzerwanie. Czy pracodawca musi wyrazić na to zgodę? Jakie są różnice między urlopem wychowawczym a urlopem wypoczynkowym? Wszystko zostało wyjaśnione poniżej!

Urlop wychowawczy a urlop wypoczynkowy

Zgodnie z przepisami zawartymi w kodeksie pracy każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma prawo do odpoczynku i zregenerowania sił. I w tym momencie pojawia się właśnie pojęcie urlopu wypoczynkowego. Należy jednak wiedzieć, że aby zostało przyznane do niego prawo, pracownik musi spełnić kilka warunków. Przede wszystkim być zatrudnionym na podstawie umowy o pracę oraz  pracować w pełnym wymiarze czasu.

Urlop wypoczynkowy zawsze jest naliczany 1 stycznia. Przebywając na nim, pracownik otrzymuje 100% wynagrodzenia. Nie może też zrezygnować z urlopu, a kiedy ma niewykorzystane dni urlopu, to musi z nich skorzystać do 30 września następnego roku. W przypadku, gdy tego nie zrobi, to urlop ulegnie przedawnieniu po okresie lat 3. Wymiar urlopu zależny jest od stażu pracy. Jeżeli pracownik przepracował mniej niż 10 lat, to należy mu się 20 dni urlopu, a jeśli więcej to 26 w skali roku.

Natomiast urlop wychowawczy przysługuje wyłącznie rodzicom oczywiście również zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. W zależności od tego, czy z urlopu chce skorzystać jeden, czy oboje rodzice, jego wymiar wynosi 35 lub 36 miesięcy, czyli praktycznie 3 lata. Rodzice dziecka nie muszą wykorzystywać urlopu wychowawczego w całości, może on bowiem zostać podzielony na części. Z tym że nie może być ich więcej niż 5. Poza tym znaczenie ma też wiek dziecka. Jeśli jest zdrowe, to urlop może być wykorzystany do ukończenia przez nie 6 roku życia. W przypadku dziecka niepełnosprawnego ten okres wydłuża się do lat 10. Należy wiedzieć, że urlop wypoczynkowy przysługuje jedynie rodzicom, którzy są w stanie wykazać, że mają przynajmniej 6 miesięcy stażu pracy. Okres obejmuje też czas przebywania na zasiłku dla bezrobotnych oraz pracę na rzecz innych pracodawców.

Czy urlop wypoczynkowy po urlopie wychowawczym jest możliwy?

Pierwszą część urlopu wypoczynkowego najczęściej wykorzystuje matka, która do tej pory przebywała na urlopie macierzyńskim. Jest to doskonały sposób na to, aby spędzić więcej czasu z dzieckiem. Jednak kolejne dni i miesiące mijają, aż wreszcie przychodzi moment powrotu do pracy. Chociaż można jeszcze wykorzystać urlop wypoczynkowy po urlopie wychowawczym.

Zgodnie z prawem pracodawca nie musi zgodzić się na jego udzielenia. Jednak odmowę musi poprzeć konkretnymi argumentami. Sytuacja wygląda nieco inaczej, kiedy matka przebywała na urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim. Wówczas pracodawca musi pozytywnie rozpatrzyć wniosek o urlop wychowawczy, ale pod warunkiem, że został on złożony stosunkowo wcześnie.

Poruszając kwestię urlopu wychowawczego i  urlopu wypoczynkowego, warto także zaznajomić się z pojęciem urlopu proporcjonalnego. W przypadku, gdy rodzic dziecka wykorzystał przynajmniej miesiąc urlopu wychowawczego i wrócił do pracy po 1 stycznia, czyli kiedy nabył już prawo do urlopu wypoczynkowego, to należy go obliczać na zasadzie urlopu proporcjonalnego. Te aspekt został uregulowany prawnie kodeksie pracy przez artykuł 155. W praktyce jest to jednoznaczne z tym, że pracownikowi przysługuje 1/12 należnego urlopu na każdy miesiąc aż do zakończenia roku kalendarzowego.

Jak obliczać wymiar urlopu wypoczynkowego po urlopie wychowawczym?

Wymiar urlopu wypoczynkowego w dużej mierze zależny jest od tego, kiedy pracownik wróci z urlopu wychowawczego. Dlatego też, aby wyliczyć ilość wolnych dni, należy wziąć pod uwagę następujące kwestie:

• Kiedy pracownik przebywał na urlopie wychowawczym i wrócił do pracy przed pierwszym stycznia. W takim przypadku należy mu się pełny wymiar urlopu wypoczynkowego. Zależnie od stażu pracy 20 lub 26 dni.
• Kiedy pracownik przebywał na urlopie wychowawczym i wrócił do pracy po pierwszym stycznia. W tej sytuacji wymiar urlopu naliczany jest jako urlop proporcjonalny.
• Kiedy nastał 1 stycznia, a pracownik jednocześnie nabył prawo do urlopu wypoczynkowego i w tym czasie był w miejscu pracy. Następnie przebywał na urlopie wychowawczym i do pracy wrócił w tym samym roku. Tym samym nadal ma prawo do urlopu wypoczynkowego, a jego wymiar będzie odpowiednio wynosił 20 lub 26 dni.
• Kiedy pracownik przebywał na urlopie wychowawczym, a do pracy wrócił dopiero w następnym roku kalendarzowym. Jest to jednoznaczne z tym, że pracownikowi nie będą przysługiwały żadne dni urlopu wypoczynkowego.

Warto wiedzieć, że w trakcie wyliczania wymiaru urlopu wypoczynkowego w przypadku niepełnych miesięcy należy zaokrąglić do góry. Natomiast gdy pracownik wróci z urlopu wychowawczego i przepracuje nie cały miesiąc, po czym odejdzie do innego pracodawcy, to obowiązkiem dotychczasowego jest zaokrąglenie wolnych dni.

Co ważne, kiedy pracownik wróci z urlopu wychowawczego w styczniu i będzie mu przysługiwało prawo do urlopu wypoczynkowego, to wolne dni również zostaną zaokrąglone. Tym samym pracownik będzie miał prawo do pełnego wymiaru urlopu wypoczynkowego.